Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) toplumda genellikler vesvese, evham denilen durum olarak bilinir. Bu rahatsızlıktan muzdarip bireyler obsesyon adı verilen sürekli tekrar eden düşüncelere sahiptir ve bu düşüncenin kendisini rahatsız etmesinden ötürü, genellikle rahatlamak amacıyla kompulsiyon denilen belli ritüelleri sürekli tekrar eder. Kişi bunları mantık dışı olarak değerlendirse de kontrol edemedikleri düşünceleri, korkuları veya imgeleri saplantı halinde yaşarlar. Bu durum hem kendileri hem de çevresindekiler için son derece rahatsız edici olabilir.
Bu düşüncelerin ürettiği kaygı, gerginlik, kendini tekrarlayan davranışları, ritüeller veya rutinlerin zorunlu hale gelmesine neden olur. Obsesif-rahatsız edici düşüncelerin baskısı-gerilimi kompulsif davranışlarla rahatlatılmaya çalışılır. Fakat zamanla kompulsif davranışların süre ve şiddetinde artış görülür. Örnek olarak temizlik takıntısı olan bir bireyin kompulsif davranış olarak el yıkaması, hem daha uzun sürer hem de daha geniş alanları kapsamaya başlar.
Bazen bu rahatsızlıkta kompulsiyonlar(davranışlar) olmadan sadece obsesyonlar(düşünceler) görülebilir.
En Sık Görülen Obsesyon Kompulsiyon Türleri:
- Bulaşma Obsesyonu ve Temizlik Kompulsiyonu
- Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu
- Cinsel içerikli obsesyonlar
- Dini içerikli obsesyonlar
- Simetri/düzen obsesyon ve kompulsiyonları
- Dokunma kompulsiyonları
- Sayma kompulsiyonları
- Biriktirme ve saklama kompulsiyonları
- Batıl itikatlar, uğurlu, uğursuz sayılar ve renkler
Nedenleri
Obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) nedeni tam olarak anlaşılmamakla birlikte, biyolojik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Bireylerde genetik yatkınlık, olumsuz çocukluk çağı yaşantıları, beyinde serotinin düzeyindeki düzensizlikler, hastalıklar, sevilen birinin kaybı, stres gibi durumlar hastalığın gelişmesinde etkili olabilmektedir.
Belirtiler
Obsesif kompulsif bozukluk, genellikle hem saplantı hem de kişinin kendini zorlamasını içerir. Ancak, sadece obsesyon semptomları olması da mümkündür. Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında takıntıların ve zorlamaların aşırı olduğu kolaylıkla fark edebilir.
OKB NASIL TEDAVİ EDİLİR?
OKB günlük yaşam etkinliklerini ciddi olarak kısıtlayabilen, kişisel, ailevi ve ve sosyal yaşamda önemli işlev kayıplarına yol açan, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır.
Kronikleşme ihtimalinin yüksek olması tedavinin önemini arttırmaktadır. Tedavide ilaç tedavisi ve bilişsel davranışçı terapi yöntemi etkilidir. İkisinin birlikte kullanıldığı tedavi yaklaşımları oldukça etkili olabilmektdir.
İlaç Tedavisi
Özellikle serotonin sistemi üzerinde etkili olan ilaçlar OKB tedavisinde oldukça yaralı olmaktadır. Serotonin düzeyinin dengelenmesini sağlayan bu ilaçlar OKB tedavisinde yaygın ve başarılı şekilde kullanılmaktadır.
Bilişsel-Davranışçı Tedavi
Obsesif hastalar kaygı verici düşünceler ile başa çıkmada zorlanırlar. Ne var ki düşüncelerden kaçmaya çalıştıkça bu düşünceler daha da artmakta ve böylelikle kısır bir döngü oluşmaktadır. Bilişsel-Davranışçı tedavide amaç danışana kaygı veren düşüncelerle [obsesyonlar] karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu kaygıyı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları [kompulsiyonlar] engellemektir. Hedef rahatsızlık veren düşüncenin oluşturduğu kaygıyı söndürmek ve alışma durumunun oluşmasını sağlamaktır. Bu şekilde yapılan tedaviye alıştırma tedavileri adı verilir.
Bilişsel tedavilerde ise amaç rahatsız edici düşüncelerin oluşturduğu sorumluluk algısını azaltmaktır. Amaç düşünceleri gerçek gibi algılamayı azaltma yoluyla duygu durumları değiştirilmeye çalışılır. Bilişsel hatalar belirlenerek yeterince işlevsel olmayan düşünceler gerçekçi ve işlevsel olanları ile yer değiştirmesi sağlanır. Düşüncelerinin bir felaketle sonuçlanacağını düşünen hastalardan bu dü-şüncelerinden kaçmak yerine özellikle akla getirmeleri istenmekte ve ardından korkulan sonuçların oluşmadığını görmeleri tedaviye uyum sağlamakta önemli yararlar oluşturmaktadır.
İlaç tedavisi ve bilişsel davranışçı terapinin birlikte kullanıldığı tedavi yaklaşımları kısa sürede etkin çözümler üretebilmektedir.
Takıntılar- Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Takıntılar- Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) yüksek lisans ve doktora eğitimi almış yada sertifikasyon programına katılmış kişiler tarafından yapılabilmektedir. Takıntılar- Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) konusunda herhangi bir sorunuz varsa lütfen arayınız. +90 (0544) 133 00 28